Қоңыр әулие үңгірі
Қоңыр әулие үңгірі Абай ауданы, Қарауыл ауылынан 80 шақырым, ал Тоқтамыс ауылынан 20 шақырым қашықта, Ақтас тауындағы шатқалда орналасқан. Ғалымдардың зерттеулері де үңгір суының емдік қасиетін талай мәрте дәлелдеп берді. Су кремний сияқты минералдарға бай екен.
Қоңыр әулие үңгіріне жетпес бұрын Күшікбайдан бастап барлық аңызға сусындап барған жөн. Сонда ғана бұл өлкенің қаншалықты киелі екеніне көз жеткізуге болады. Күшікбай зор тұлғалы, ержүрек батыр болған. Ойрат, жоңғардан келетін қауіптің бетін қайтарып, еліне қорған, халқына пана болған батыр осы асудың етегін жайлаған екен. Жолыңызды ары қарай жалғастырсаңыз Мұхтар Әуезов өмір сүрген Бөрілі қорық мұражайынан, Ералы баба, Еңілік-Кебек мавзолейлерінен өтесіз де Абай мен Шәкәрмім, Ұлжан мен Зере жатқан қорымға барасыз. Осы жерде Шыңғыстаудың жоталары таусылып ары қарай Шаған өзенінің жазығы басталады. Өзеннің Ақтас тауынан өтетін иірімі Қоңыр әулие үңгіріне алып келеді. Қоңыр әулие үңгірі орналасқан Ақтас тауы атына заты сай, әк тектес жартастардан тұрады. Негізі Қазақстанда үш Қоңыр әулие үңгірі бар. Аңызда айтылған үш әулие бөлініп кеткен соң әрқайсының тоқтаған жері жеке киелі мекендерге айналса керек.
Қазір үңгірдің аузы өте тар, дәл қасына келмесең көру мүмкін емес. Адам тек қырындап кіре алады. Биікітігі де екі метрден сәл асады. Бір, бір жарым метр тар ауыздан өткен соң ары қарай кең бөлмеге тап боласыз. Табаны үшкір, тайғақ қоңыр-қара тастарға толы. Ақтастың сырты қандай әппақ болса, іші сондай көзге түртсе көргісіз қараңғы. Үңгір төбесінен ғасырлар бойы тамшылаған судан пайда болған сүңгілер де бұл жердің сұстылығын арттырып тұрғандай болады. Ішке қарай үңгір төмен құлдилайды. Суының түсі мөлдірден көрі көгілдір түске келеді, дәмі кермек татиды. Көлдің ені шамамен 12-15, ал ұзындығы 18-20 метрге созылады. Ең терең жері 5 метрге дейін барады екен. Түскен жарықтан мың құбылып, сәуле шашатын көлдің бір құдыретті күшке ие екенін тұла бойыңмен сезесің. Көлдің суы шомылуға суық, шамамен 4 градус, сондықтан суға түсуге болмайды. Жалпы үңгірдің ішінде қысы—жазы бір температура +7 градус сақталып тұрады.
Қоңыр әулие үңгіріне жетпес бұрын Күшікбайдан бастап барлық аңызға сусындап барған жөн. Сонда ғана бұл өлкенің қаншалықты киелі екеніне көз жеткізуге болады. Күшікбай зор тұлғалы, ержүрек батыр болған. Ойрат, жоңғардан келетін қауіптің бетін қайтарып, еліне қорған, халқына пана болған батыр осы асудың етегін жайлаған екен. Жолыңызды ары қарай жалғастырсаңыз Мұхтар Әуезов өмір сүрген Бөрілі қорық мұражайынан, Ералы баба, Еңілік-Кебек мавзолейлерінен өтесіз де Абай мен Шәкәрмім, Ұлжан мен Зере жатқан қорымға барасыз. Осы жерде Шыңғыстаудың жоталары таусылып ары қарай Шаған өзенінің жазығы басталады. Өзеннің Ақтас тауынан өтетін иірімі Қоңыр әулие үңгіріне алып келеді. Қоңыр әулие үңгірі орналасқан Ақтас тауы атына заты сай, әк тектес жартастардан тұрады. Негізі Қазақстанда үш Қоңыр әулие үңгірі бар. Аңызда айтылған үш әулие бөлініп кеткен соң әрқайсының тоқтаған жері жеке киелі мекендерге айналса керек.
Қазір үңгірдің аузы өте тар, дәл қасына келмесең көру мүмкін емес. Адам тек қырындап кіре алады. Биікітігі де екі метрден сәл асады. Бір, бір жарым метр тар ауыздан өткен соң ары қарай кең бөлмеге тап боласыз. Табаны үшкір, тайғақ қоңыр-қара тастарға толы. Ақтастың сырты қандай әппақ болса, іші сондай көзге түртсе көргісіз қараңғы. Үңгір төбесінен ғасырлар бойы тамшылаған судан пайда болған сүңгілер де бұл жердің сұстылығын арттырып тұрғандай болады. Ішке қарай үңгір төмен құлдилайды. Суының түсі мөлдірден көрі көгілдір түске келеді, дәмі кермек татиды. Көлдің ені шамамен 12-15, ал ұзындығы 18-20 метрге созылады. Ең терең жері 5 метрге дейін барады екен. Түскен жарықтан мың құбылып, сәуле шашатын көлдің бір құдыретті күшке ие екенін тұла бойыңмен сезесің. Көлдің суы шомылуға суық, шамамен 4 градус, сондықтан суға түсуге болмайды. Жалпы үңгірдің ішінде қысы—жазы бір температура +7 градус сақталып тұрады.
